1403/02/24
شش رقم ناگفته از صادرات نفت ایران در دهه تحریمی
تجربه برجام ثابت کرد که امکان یک توافق بلندمدت و پایدار با ایالات متحده بسیار خوش‌بینانه است و دولت ایران باید خارج از میز مذاکرات به فکر راهکارهایی برای افزایش تضمینی صادرات نفت ایران به صورت پایدار باشد. در این شرایط راهکار بی‌اثر کردن تحریم نفتی متولد شد که دولت سیزدهم مدعی پیاده‌سازی آن است. اما یکی از معضلات اساسی در بررسی کارآیی راهبرد دولت‌ها در مواجهه با تحریم، فقدان یک معیار قابل سنجش؛ یعنی رقم فروش نفت به دلیل مسائل تحریمی است، اما با استناد به آمار موسسات ردیابی نفتکش‌ها از جمله موسسه کپلر می‌توان شرایط فروش نفت ایران را در یک دهه اخیر مورد بررسی قرار داد.
1- میانگین فروش نفت ایران در دولت روحانی و رئیسی به ترتیب 1.41 و 1.01 میلیون بشکه در روز بوده است. البته با راه‌اندازی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در سال 97، امکان صادرات حدود 360 هزار بشکه میعانات گازی به دلیل مصرف داخل از ظرفیت صادراتی ایران کم شد.
2- صادرات نفت ایران در 8 ماه ابتدای 1402 معادل یک میلیون و 333 هزار بشکه در روز است و برخلاف قیمت هر بشکه، تقریبا پیش‌بینی قانون بودجه درباره میزان فروش 1.4 میلیون بشکه نفت محقق شده است.
3- بعد از خروج آمریکا از برجام و پایان معافیت تحریمی، میانگین فروش نفت ایران تا پایان دولت روحانی 446 هزار بشکه در روز بوده است. در دوره اجرای برجام ایران روزانه 2 میلیون 370 هزار بشکه نفت فروخت.
4- دولت روحانی در یک سال پایانی روزانه 587 هزار بشکه نفت فروخت و دولت رئیسی در یک سال اخیر 1 میلیون و 260 هزار بشکه نفت فروخته است.
5- دولت روحانی در ماه پایانی حضور خود 391 هزار بشکه نفت فروخت و دولت رئیسی در آخرین ماه یعنی نوامبر 2023 یک میلیون و 289 هزار بشکه نفت فروخته است.
6- در دوره تحریم دوم و بعد از امضای سند همکاری 25 ساله با چین، صادرات نفت ایران در سال 2023 نسبت به سال 2020، حدود 243 درصد افزایش یافت و به رقم یک میلیون 266 هزار بشکه رسید. چین مقصد بیش از 90 درصد از فروش نفت ایران در دوره دوم تحریم است.