1403/02/24
تاثیر افزایش تولید نفت ایران بر عرضه اوپک
تولید نفت اوپک در سپتامبر ۲۰۲۳، برای دومین ماه متوالی افزایش یافت که به دلیل افزایش تولید ایران و نیجریه است. این روند افزایشی، باوجود کاهش داوطلبانه تولید نفت توسط عربستان سعودی و ۸ کشور دیگر عضو ائتلاف اوپک پلاس صورت می‌گیرد که ماندن قیمت نفت در مدار ۹۰ دلار در هر بشکه کمک می‌کند.گزارش اخیر رویترز نشان می‌دهد که تولید نفت اوپک در ماه سپتامبر به حدود ۲۷.۷۳ میلیون بشکه در روز رسید که نسبت به ماه آگوست تقریبا ۱۲۰ هزار بشکه افزایش داشته که نخستین افزایش پس از ماه فوریه گذشته بود.در این میان، کشور نیجریه باوجود مواجهه با بحران بزرگ مربوط به سرقت نفت و ناامنی در مناطق تولید، یکی از عوامل افزایش تولید نفت اوپک در سپتامبر گذشته شد، زیرا توانست تولید خود را 110 هزار بشکه در روز افزایش دهد.
همچنین، ایران با وجود مشکلات ناشی از ادامه تحریم‌های آمریکا، توانست عرضه نفت خود را افزایش دهد.به این ترتیب بیشترین افزایش تولید نفت در میان تولیدکنندگان اوپک مربوط به نیجریه و ایران است. در این میان، ایران تولید خود را به ۳.۱۵ میلیون بشکه در روز افزایش داد که بزرگترین افزایش تولید از زمان اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا علیه آن در سال ۲۰۱۸ است.به باور کارشناسان، افزایش صادرات نفت خام ایران در نتیجه موفقیت تهران در دور زدن تحریم‌های آمریکا و کاهش فشار واشنگتن بر خریداران نفت به دلیل ترس از افزایش شدید قیمت قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده صورت گرفته است.
تولید نفت اوپک توسط ۱۰ کشوری که به توافقات اوپک‌پلاس برای کاهش عرضه پیوستند، ۸۰۰۰۰ بشکه در روز افزایش یافت. زیرا عربستان سعودی و سایر کشورهای خلیج‌فارس به کاهش توافق شده و کاهش داوطلبانه اضافی تولید نفت متعهد بودند. عربستان سعودی - بزرگترین صادرکننده نفت جهان - تولید ماه گوست را نزدیک به ۹ میلیون بشکه در روز نگه داشت و همچنین کاهش داوطلبانه تولید نفت را حدود یک میلیون بشکه در روز با هدف حمایت بیشتر از بازار افزایش داد. تولید نفت عراق و امارات نیز اندکی افزایش یافت. البته عرضه آنگولا با 50 هزار بشکه در روز بیشترین کاهش در میان کشورهای اوپک بود که دلیل آن روند نزولی صادرات است.
البته باید توجه داشت که تولید نفت اوپک به دلیل ناتوانی نیجریه و آنگولا در عرضه مقادیر توافق شده، همچنان روزانه حدود ۷۰۰ هزار بشکه کمتر از مقادیر مورد نظر است. بر اساس آخرین نتایج حساب‌های ملی فصلی مرکز آمار ایران، تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال ۱۳۹۰ در سه‌ماهه اول سال ۱۴۰۲ به رقم 214.4 هزار میلیارد تومان با نفت و181.8 هزار میلیارد تومان بدون احتساب نفت رسیده است. این در حالی است که رقم مذکور در فصل مشابه سال قبل با نفت 198.6 هزار میلیارد تومان و بدون نفت 17.4 هزار میلیارد تومان بوده که نشان از رشد 7.9 درصدی محصول ناخالص داخلی با نفت و 6.1 درصدی محصول ناخالص داخلی بدون نفت در فصل بهار سال ۱۴۰۲ دارد. این داده‌ها نشان‌دهنده تاثیر مثبت افزایش صادرات بر رشد اقتصادی مرکز آمار ایران دارد.